Ta ostatnia niedziela

Wiosna w pełni, dni płyną wartko niby górski potok, a miniona niedziela była już Niedzielą Palmową, czyli święta za pasem.

Niedziela Palmowa obchodzona jest w całej Polsce tłumnie i uroczyście. Dawniej w tym dniu inscenizowano triumfalny wjazd Jezusa do Jerozolimy. Obrzęd polegał albo na obchodzeniu kościoła wewnątrz lub na zewnątrz z procesją, albo - w mieście - na przejściu z jednego kościoła, symbolizującego Górę Oliwną, do drugiego kościoła, który wyobrażał Święte Miasto. Głównym aktorem spektaklu była figura Pana Jezusa na osiołku, umieszczona na wózku; dziś taką figurę pochodzącą z Szydłowca można oglądać w krakowskim Muzeum Narodowym. W Krakowie platformę z Chrystusem na osiołku ciągnęli rajcy miejscy - była to bowiem funkcja wielce zaszczytna - dzieci zaś rzucały kwiaty i palemki przed nadjeżdżającą figurą i wołały: "Hosanna na wysokościach". Nadto uczniowie szkół parafialnych i kolegiów recytowali wierszowane opowieści o wjeździe Chrystusa do Jerozolimy i Jego przyszłej męce, a po nich rymowanki o poście, śledziu, kołaczach wielkanocnych i o szkolnych kłopotach. Po żakach głosili perory starsi, przebrani za pielgrzymów, kupców i żołnierzy. Pojawienie się pod koniec XVII wieku tak ukostiumowanych "aktorów" zaciążyło na widowisku w kierunku zabawności. Toteż władze duchowne u schyłku XVIII wieku wydały zakaz wożenia figury Jezusa, zwłaszcza w kościołach, a wykonawcy świątecznej krotochwili przenieśli się na ulice, do szynku i karczmy i tak widowisko stopniowo zanikło. Minęło prawie dwieście lat, wysubtelniało nieco poczucie humoru, zmieniła się sama pobożność ludowa i w tej sytuacji można było pomyśleć o przywróceniu dawnego zwyczaju. Tak właśnie zrobił proboszcz we wsi Tokarnia, położonej w Beskidzie Makowskim - od 1968 roku w Tokarni podczas procesji w Niedzielę Palmową można oglądać scenę jakby żywcem przeniesioną z dawnej obrzędowości.

Głównym atrybutem święta są palmy. Najczęściej spotyka się strome bukiety z gałązek wierzbowych z "kotkami", bukszpanu i suszonych kwiatów, lub palmy wileńskie. Mają one kształt pałek różnej wielkości i grubości, a sporządza się je z ułożonych w misterne wzory zasuszonych kwiatów. Palma jest zakończona kitą z farbowanych kwiatostanów rozmaitych traw. Niegdyś takie palmy występowały głównie na Wileńszczyznie, a obecnie spotyka się je w całej Polsce. W okolicach Tarnowa i na Ziemi Sądeckiej, w pobliżu Myślenic, a także na Kurpiach są obnoszone w procesji wysokie, często kilkumetrowe palmy, na których powiewają kolorowe wstążki. Najpiękniejsze ich okazy można oglądać w niektórych muzeach regionalnych i diecezjalnych.
Tak więc dzisiaj chciałabym Was zabrać na obchody Niedzieli Palmowej w Tokarni, są one zarówno uroczystością religijną, jak i pięknym, niezwykłym widowiskiem, które każdego roku w Niedzielę Palmową sprowadza do Tokarni nie tylko wiernych, ale także rzesze turystów z różnych stron Polski.

Na te obchody pojechałam inną drogą niż zwykle, prowadzi ona przez bukowy las, a następnie pola i łąki, skąd rozpościerają się rozległe widoki na góry. Tak więc jeżeli pozwolicie, przeniosę Was do Tokarni, wsiadamy do mojego wiernego rumaka i w drogę.

Zbliżamy się do Tokarni - na horyzoncie widać już wieże kościoła.

A przed kościołem różności wszelakie, odpustowe łakocie i wiele innych osobliwości.

Zabytkowa dzwonnica kościelna, tylko ona została, drewniany kościółek został przeniesiony do skansenu.

Okolice plebani z urokliwym stawkiem.

Dwór Targowskich, obecnie mieści sie w nim przedszkole.

Podglądamy ministrantów szykujących się do uroczystości.

W oczekiwaniu na uroczystości.

Takie oto ptactwo hoduje proboszcz, pawie przechadzają się w okolicy kościoła i chętnie pokazują swoje wdzięki :)

A tak wygląda pawi kuper.

Ministranci uzbrajają sie w halabardy.

Te palmy były naprawde olbrzymie, sięgały nieba.

Za oknem noc, księżyc niczym ognista kula błyszczy na niebie, oświetlone jego blaskiem, wyłaniają się zarysy gór i dachy domów, można siąść z książką i czytać. Takie noce, tu w górach są niepowtarzalne. Żegnam się z Wami, nie składam życzeń świątecznych, bowiem zobaczymy się jeszcze...